بررسی رفتار چرایی و رژیم غذایی گوسفند نژاد ماکویی در مراتع کوهستانی کلید داغی جلفا

thesis
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده منابع طبیعی
  • author حسن سلالی
  • adviser جواد معتمدی
  • publication year 1393
abstract

بررسی رفتار چرایی و تعیین رژیم غذایی دام¬های چرا کننده در مرتع، یکی از ملزومات اساسی به منظور مدیریت دام در مرتع در مناطق مختلف آب و هوایی کشور می¬باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتار چرایی و رژیم غذایی گوسفند ماکویی در مراتع کوهستانی کلید داغی جلفا به عنوان مراتع معرف اقلیم رویشی آذربایجانی و مناطق پراکنش زیست گوسفند ماکویی در استان آذربایجان شرقی انجام شد. ابتدا تیپ های گیاهی تعیین و پوشش گیاهی اندازه گیری شد. در گام بعد، از گلۀ 300 راسی، سه راس میش بالغ که معرف معادل واحد دامی آن نژاد بودند، انتخاب و علامت گذاری شدند. در مرحلۀ بعد با نصب gps به هر یک از آنها، مسافت طی شده، سرعت حرکت دام در مرتع در حین چرا، مدت زمان چرا از گونه¬های گیاهی و مدت زمان استراحت و نشخوار دام در ماه های فصل چرا استخراج شد. با روش فیلمبرداری، مدت زمان چرا از هر گونه و به تبع آن ارزش رجحان گونه های مرتعی در نوبت¬های مختلف روز در ماه های فصل چرا تعیین گردید. تجزیۀ واریانس داده¬ها با استفاده از نرم افزار spss انجام شد. مقایسۀ میانگین داده ها با استفاده از آزمون دانکن صورت گرفت. نتایج بررسی رفتار چرایی نشان داد زمان ورود و خروج دام از مرتع در نوبت¬های مختلف روز در ماه¬های فصل چرا، یکسان نمی¬باشد. با سپری شدن فصل چرا، مدت زمان صرف شده برای چرا، بیشتر از مراحل ابتدایی فصل بود، ولی مدت زمان صرف شده برای عملیات غیر چرا در مراحل ابتدایی فصل، بیشتر از مراحل پایانی رشد می¬باشد. با نزدیک شدن به مراحل پایانی فصل، مسافت پیموده شده در طول روز، بیشتر شد. سرعت متوسط حرکت دام، در مراحل ابتدایی رشد، کمتر و در مراحل پایانی فصل چرا، بیشتر بود. تغییر طول روز و به تبع آن تغییر درجه حرارت روزانه، تغییر در ترکیب گیاهی مرتع و به تبع آن تغییر در کمیت و کیفیت علوفه، از علل این امر می باشد. نتایج نشان داد مسیر حرکت دام و پروفیل ارتفاعی مسیر حرکت، در ماه¬های فصل چرا، روند یکسانی داشت و تغییرات قابل ملاحظه¬ای در آن مشاهده نشد. نتایج مرتبط با رژیم غذائی دام نشان داد در مراحل ابتدای فصل چرا، ارجحیت غذایی دام به ترتیب فورب، بوته و گراس بود. ولی در اواسط فصل چرا و در مراحل پایانی رشد فرم-های بوته ، فورب و گراس به ترتیب بیشترین درصد ارجحیت را در ترکیب رژیم غذایی گوسفند ماکویی داشتند. در مراحل ابتدایی فصل چرا، گونه¬های centaurea virgata، silene aucheriana، annual grasses، astragalus onobrychis، carthamus oxyacantha، helichrysum rubicundum، salvia hydrangea و reseda aucheri از بین 19 گونه مورد چرا، به ترتیب بیشترین و گونه¬های centaurea xanthocephala، serratula coriacea، tanacetum pinnatum، thymus kotschyanus و artemisia siberi کمترین شاخص رجحان را داشتند. شاخص رجحان گونه¬ها در اواسط فصل چرا نیز متفاوت بودند، بگونه¬ای که در این مرحله از فصل چرا، گونه¬های festuca ovina، galium verum، serratula coriacea، silene aucheriana، helichrysum rubicundum و reseda aucheri بیشترین ارزش رجحان را بخود اختصاص دادند و کمترین ارزش رجحان در این مرحله مربوط به گونه¬های salvia hydrangea، artemisia siberi، thymus kotschyanus و astragalus onobrychis می¬باشد. گونه¬های noaea macronata، centaurea virgata، reseda aucheri، acanthophyllum mucronatum و astragalus onobrychis در مراحل پایانی فصل چرا، علیرغم حضور در ترکیب گیاهی مرتع، دارای کمترین ارزش رجحان و گونه¬های tanacetum pinnatum، carthamus oxyacantha، silene aucheriana، annual grasses، salvia hydrangea، astragalus sp.، helichrysum rubicundum، thymus kotschyanus و festuca ovina دارای بالاترین ارزش رجحان یا انتخاب می¬باشند. نتایج بیانگر آن است که خوشخوراکی اکثر گونه¬ها، معمولا متناسب با تغییر در ترکیب گیاهی مرتع و تغییر در خصوصیات فیزیکی و ترکیبات شیمیایی گیاه، در طول فصل چرا یکسان نخواهد بود. نتایج نشان داد در طول دوره آزمایش، گونه¬های silene aucheriana، carthamus oxyacantha، festuca ovina ، helichrysum rubicundum ، annual grasses ، salvia hydrangea ، galium verum و astragalus sp. به ترتیب بیشترین شاخص رجحان را داشتند. مقدار شاخص رجحان آنها، 4/1 و بیشتر از آن می¬باشد و به عنوان گونه¬های کلاسі در نظر گرفته شدند. شاخص رجحان گونه¬های centaurea virgata، reseda aucheri، acanthophyllum mucronatum، astragalus onobrychis، centaurea xanthocephala و noaea macronata، 3/1- 7/0 می¬باشد که به عنوان گیاهان کلاسπ در نظر گرفته شدند. گونه¬های artemisia siberi ، tanacetum pinnatum، serratula coriacea و thymus kotschyanus نسبت به دیگر گونه¬ها، کمترین مقدار شاخص رجحان را داشتند که شاخص رجحان آنها کمتر از 6/0 می¬باشد و به عنوان گونه¬های کلاسш قابل چرا در نظر گرفته ¬شدند. نتایج حاصل، در تعیین کلاس خوشخوراکی هر یک از گونه های مورد چرای دام به منظور برآورد صحیح ظرفیت چرا، مفید می¬باشد. ضمن اینکه با بررسی رفتار چرای دام و اطلاع از مقادیر شاخص مرتبط با رفتار چرایی، می توان با کمترین هزینه، استفادۀ مطلوب از علوفۀ مرتع به عمل آورد و کارآیی یا عملکرد دام را افزایش داد.

similar resources

رفتار چرایی گوسفند نژاد ماکویی چرا کننده (مطالعه موردی: مراتع کوهستانی کلیدداغی جلفا)

بررسی رفتار چرایی دام­های چراکننده در مرتع یکی از ملزومات اساسی مدیریت دام در مناطق مختلف آب و هوایی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتار چرایی گوسفند نژاد ماکویی در مراتع کوهستانی کلیدداغی جلفا به‌عنوان مراتع معرف مناطق پراکنش گوسفند نژاد ماکویی در استان آذربایجان‌شرقی انجام شد. برای این منظور از یک گلۀ 300 رأسی، سه رأس میش بالغ (سه‌ساله) انتخاب و علامت‌گذاری شدند. در مرحلۀ بعد با نصب GPS به هر ...

full text

بررسی رفتار چرایی گوسفند نژاد شال در مراتع کوهستانی پلور- استان مازندران

مراتع از  گونه‌های مختلف گیاهی با خصوصیات رویشی و فنولوژی متفاوت تشکیل شده که ارزش چرایی معینی دارند.  از این روی دام چرا کننده نیز بر حسب آن از خود رفتار چرایی خاصی بروز  می‌دهد.  بدون شناخت این رفتارها،  برنامه‌ریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمی‌باشد. برای پی بردن به  رفتار چرایی دام، سایت نیک در مراتع کوهستانی مازندران در منطقه پلور انتخاب گردید. رفتار چرایی دام مانند مسافت طی شده در روز، سر...

full text

ارزش رجحانی گونه‌های مرتعی برای گوسفند ماکویی در مراتع کوهستانی کلیدداغی جلفا

تعیین رژیم غذایی دام‌‌­های چراکننده در مرتع، یکی از ملزومات اساسی مدیریت دام در مناطق مختلف آب و هوایی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین رژیم غذایی گوسفند ماکویی در مراتع کوهستانی کلیدداغی جلفا به ‌عنوان مراتع معرف مناطق پراکنش گوسفند ماکویی در آذربایجان‌ شرقی انجام شد. ابتدا از یک گلۀ 300 راسی، سه راس میش بالغ (سه­ ساله)، انتخاب و علامت‌‌‌گذاری شدند. در مرحلۀ بعد با روش فیلمبرداری، مدت زمان چرا از ...

full text

مطالعه رفتار چرایی گوسفند نژاد کرمانی در مراتع استپی (مطالعه موردی: مراتع استپی دهنو – استان کرمان)

بهره‌برداری صحیح و مبتنی بر اصول علمی یکی از ضروریات مدیریت پایدار مراتع محسوب می‌شود. یکی از موارد لازم جهت مدیریت صحیح مراتع، آگاهی از رفتار چرایی دام است. به این منظور رفتار چرایی گوسفند در مرتع منطقه استپی دهنو مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا  یک میش سه ساله نژاد کرمانی شیرده انتخاب و به کمک دستگاه موقعیت یاب (GPS) به طور پیوسته مسیر حرکت، ساعات ورود و خروج به مرتع، مدت و زمان استراحت و همچنین ...

full text

بررسی رفتار چرایی گوسفند در مراتع نیمه‌استپی انجدان اراک

فاکتورهای زمانی و مکانی تأثیرات مختلفی بر رفتار چرایی دام دارند، به‌طوری که پارامترهای متفاوت زمانی چرا مانند سرعت حرکت و مسافت پیموده‌شده دام در مرتع ازجمله عوامل مؤثر هستند که بررسی و مطالعه در مورد آنها می‌تواند به‌عنوان ابزار مهمی برای مدیریت چرا مؤثر باشد. بدین منظور این مطالعه در منطقه نیمه‌استپی استان مرکزی (انجدان اراک) طی سال‌های 1386 تا 1389 و در ماه‌های مختلف فصل چرا (5 ماه) انجام شد...

full text

بررسی شاخص‌های رفتار چرایی گوسفند در مراتع استپی مطالعه موردی: مراتع استپی خشکه‌رود ساوه

دام در مرتع یکی از اجزاء متشکله اکوسیستم‌های مرتعی می‌‌باشد که متناسب با نوع دام و شرایط اقلیمی ‌‌و پوشش گیاهی رفتارهای چرایی متفاوتی مشاهده می‌‌شود. شناسایی رفتار دام در مرتع می‌‌تواند در برنامه‌ریزی و چگونگی بهره‌برداری از مرتع کمک مؤثری بنماید. به این منظور رفتار چرایی گوسفند در مرتع منطقه استپی ساوه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا یک میش سه ساله انتخاب و به کمک دستگاه موقعیت‌یاب (GPS) به‌طور پی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده منابع طبیعی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023